İKİ UÇLU BOZUKLUK VE MADDE KULLANIM BOZUKLUĞU: SİKLOTİMİK MİZAÇ YATKINLIK BELİRLEYİCİ MİDİR?
Anahtar Kelimeler:
Mizaç- iki uçlu bozukluk- madde kullanım bozukluğuÖzet
Amaç: Bu çalışmanın amacı iki uçlu bozuklukta madde kullanım bozukluğu sıklığını, madde kullanım bozukluğu ektanısı olan ve olmayan olgular arasında siklotimik mizaç sıklığını ve madde kullanım bozukluğu ektanısının iki uçlu bozukluğun klinik özellikleri üzerine etkisini araştırmaktır.
Yöntem: Bu çalışmada birimimizde en az bir yıldır ve düzenli olarak izlenen 100 iki uçlu bozukluk tanılı hasta değerlendirilmiştir. Olağan kontrolleri için polikliniğe başvuran ve çalışmaya katılmayı kabul eden, ataklar arası dönemdeki hastalar ardışık olarak çalışmaya alınmıştır. Bilgiler hasta, en az bir hasta yakını ve birime ait izlem dosyalarından elde edilmiştir. Her hastaya SCID-I Görüşmesi ve Memphis, Pisa, Paris ve San Diego Mizaç Değerlendirme Anketi’nin Türkçe formu uygulanmıştır.
Bulgular: İki uçlu bozukluk tanılı olgular arasında yaşam boyu en az bir madde kullanım bozukluğu 36 % oranında bulunmuştur. Yaşamboyu ve şimdiki ektanılı olgularda siklotimik mizaç (p< 0.001 ve p=0.037), geçiş (p=0.028 ve p=0.035) ve özkıyım girişimi (p=0.045 ve p=0.05) daha sıktır. Yine ektanılı olgularda duygudurum bozukluğunun başlangıç yaşı daha erken (p=0.045 ve p=0.042), toplam atak sayısı daha fazla (p=0.027 ve p=0.034) ve manik atak süresi daha uzun (p=0.035 ve p=0.042) bulunmuştur. Siklotimik mizaç hem aile öyküsünde duygudurum bozukluğu olanlarda hem de aile öyküsünde madde kullanım bozukluğu olanlarda daha sık iken, madde kullanım bozukluğu olan ve olmayan iki uçlu bozukluklu olgular arasında aile öyküsü yönünden fark bulunmamaktadır.
Sonuç: Bu bulgular mizacın iki uçlu bozuklukta klinik geçerliğinin ve öneminin olduğunu bir kez daha ortaya koymakta, siklotimik mizacın varlığında iki uçlu bozukluk ve madde kullanım bozukluk birlikteliğini bulunduran, ailesel ve genetik özellikler taşıyan olası bir alt grubun olduğuna dikkat çekmektedir. Böyle olgularda bütünleyici bir anlayış ve yaklaşımın önemine vurgu yapılmaktadır.
Kaynaklar
Eşel E. Alkol bağımlılığına yatkınlığın biolojik belirleyicileri. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14: 60-71.
Coşkunol H, Altıntoprak E. Alkol kullanımının genetik yönleri. Klinik Psikiyatri Dergisi 1999; 2: 222229.
Merikangas KR. The genetic epidemiology of alcoholism. Psychol. Med. 1990; 20: 11-22.
Abay E, Ateş İ. Bağımlılığın genetiği. Bağımlılık Dergisi 2001; 2:68-70.
Hill SY, Locke J, Zezza N ve ark. Genetic association between reduced P300 amplitude and the DRD2 dopamine receptor A1 allele in children at high risk for alcoholism. Biol. Psychiatry 1998; 43: 40-51.
Schuckit MA. Biological markers in alcoholism. Prog. Neuro-psychopharmacol&Biol. Psychiatry 1986; 10: 191-199.
Alexopoulos GS, Lieberman KW, Frances RJ. Platelet MAO activity in alcoholic patients and their first-degree relatives. Am. J. Psychiatry 1983; 140:1501-1504.
Demir B, Uçar G, Uluğ B ve ark. Platelet monoamine oxidase activity in alcoholism subtypes: relationship to personality traits and executive functions. Alcohol Alcohol 2002; 37: 597-602.
Helander A, Tabakoff B, WHO/ISBRA Study Centers. Biochemical markers of alcohol use and abuse: experiences from the pilot study of the WHO/ISBRA collaborative project on state and trait markers of alcohol. Alcohol Alcohol 1997; 32: 133-144.
Schuckit MA, Tsuang JW, Anthenelli RM ve ark. Alcohol challenges in young men from alcoholic pedigrees and control families: a report from the COGA project. J Stud Alcohol 1996; 57: 368-377.
Ford JD, Trestman RL, Steinberg K, Tennen H, Allen S. Prospective association of anxiety, depressive and addictive disorders with high utilization of primary, speciality and emergency medical care. Soc Sci Med 2004; 58: 2145-8.
Le Bon O, Basiaux P, Streel E. Personality profile and drug of choise : a multivariate analysis using TCI on heroin addicts, alcoholics and a random population group. Drug Alcohol Depend 2004; 73: 175-82.
Franken IH, Hendriks VM. Screening and diagnosis of anxiety and mood disorders in substance abuse patients. Am J Addict 2001; 10: 30-9.
Maremmani I, Perugi G, Pacini M, Akiskal HS. Toward a unitary perspective on the BP spectrum and substance abuse: opiate addiction as a paradigm. J Affect Disord 2006; 93: 1-12.
Goodwin FK, Jamison KR Manic-depressive Illness. Oxford University Press, New York, 1990.
Bagby RM, Young LT, Schuller DR ve ark. Bipolar disorder, unipolar depression and five factor model of personality. J Affect Disord 1996; 41: 25-32.
Cassano GB, Akiskal HS, Perugi G ve ark. The importance of measures of affective temperaments in genetic studies of mood disorders. J Psychiatr Res 1992; 26: 257-268.
Schuckit MA, Li T-K, Cloninger R ve ark. Genetics of alcoholism. Alcohol Clin Exp Res 1985; 9: 475-492.
Tabakoff B, Helander A, Conigrave KM ve ark. WHO/ISBRA studuy on state and trait markers in alcoholism. Alcohol Clin Exp Res 2001; 25: 99S-103S.
Farren CK, Tipton KF. Trait markers for alcoholism: clinical utility. Alcohol Alcohol 1999; 34: 649-665.
Krystal JH, Webb E, Cooney NL ve ark. Serotonergic and noradrenergic dysregulation in alcoholism: m-chlorophenylpiperazine and yohimbine effects in recently detoxified alcoholics and healthy comparison subjects. Am J Psychiatry 1996; 153:83-92.
Akiskal HS, Mallya G. Criteria for the soft bipolar spectrum: treatment implications. Psychopharma-col Bull 1987; 23: 68-73.
Giovanni B. The importance of measures of affective temperaments in genetic studies of mood disorders. J Affect Disord 1992; 26: 257-268.
Kesebir S, Vahip S, Akdeniz F, Yüncü Z. Affektif mizaç özelliklerinin bipolar bozukluğun fenome-nolojisi, seyri ve eştanılar üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 2005. 24: 4-8.
Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M ve ark. DSM-IV eksen 1 ruhsal bozukluklarına göre Türkçe yapıla-nıdırılmış klinik değerlendirmenin güvenirliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999; 12: 33-36.
Vahip S, Kesebir S, Alkan M ve ark. Affective temperaments in clinically-well subjects in Turkey: initial psychometric data on the TEMPS-A. J Affect Disord 2005; 85: 113-125.
Placidi GF, Signoretta S, Liguori A ve ark. The semi-structured affective temperament interview (TEMPS-I): reliability and psychometric properties in 1010 14-26 year old students. J Affect Disord 1998; 47: 1-10.
Cassano GB, Akiskal HS, Musetti L ve ark. Psychopathology, temperament, and past course in primary major depressions 2: toward a redefinition of bipolarity with a new semi-structured interview for depression. Psychopathology 1989; 22: 278288.
Akdeniz F, Kesebir S, Vahip S ve ark. Duygudurum bozuklukları ile mizaç arasında ilişki var mı? Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15: 183-190.
Akiskal HS. Validating hard and soft phenotypes within the bipolar spectrum: continuity or discontinuity? J Affect Disord 2003; 73: 1-5.
Kesebir S, Vahip S, Akdeniz F, Akiskal H, Yüncü Z, Kocadere M. Affective Temperaments as measured by TEMPS-A in patients with Bipolar I disorder and their First Degree Relatives. Journal of Affective Disorder, 2005 March; 85:127-133.
Angst J. Temperament and personality types in bipolar patients: a historical review. Bipolar Disorders: 100 Years After Manic-depressive Insanity. Marneros A, Angst J (Ed), London, Kluwer Academic Publishers 2000; s.175-199.
Perugi G. Clinical subtypes of bipolar mixed states. J Affect Disord 1998; 43: 169-180.
Hantouche EG, Akikal HS, Lancrenon S ve ark. Gender, temperament and the clinical picture in dysphoric mixed mania (EPİMAN). J Affect Disord 1998; 50: 175-186.
Akiskal HS, Pinto O. Soft bipolar spectrum: footnotes to Kraepelin on the interface of hypomania, temperament and depression. In: Marneros, A., Angst, J. (Eds.), Bipolar Disorders: 100 Years After Manic-depressive Insanity. Kluwer, Dordrecht 2000; s.37-62.
Hirschfeld RMA, Klerman GL. Personality attributes and affective disorders. Am J Psychiatry 1979; 136: 67-70.
Perugi G, Musetti L, Simonni E ve ark. Gender-mediated clinical features of depressive illness: the importance of temperamental differences. Br J Psychiatry 1990; 157: 835-841.
Swann AC, Daniel DG, Kochan LD ve ark. Psychosis in mania: specificity of its role in severity and treatment response. J Clin Psychiatry 2004; 65: 825-829.
Akiskal HS. The temperamental foundations of affective disorders. Interpersonal origin and course of affective disorders. Mund C ve ark. (Ed), London, Gaskell, Royal College of Psychiatrists 1996; s. 3-30.
Henry C, Lacoste J, Belliver F ve ark. Temperament in bipolar illness: impact on prognosis. J Affect Disord 1999; 56: 103-108.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...